ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Επιμέλεια κειμένου: Δρ ΖΩΗ ΚΑΡΑΜΠΑΤΖΑΚΗ

ΤΠΕ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η ραγδαία εξέλιξη των ΤΠΕ και η εγκάρσια ένταξη του υπολογιστή σε όλους πλέον τους τοµείς της ανθρώπινης δραστηριότητας έχει επηρεάσει ριζικά και το χώρο της εκπαίδευσης οδηγώντας τον σε νέους προβληµατισµούς και αναζητήσεις . Οι ΤΠΕ είναι σε θέση να αλλάξουν σηµαντικά την ισχύουσα κατάσταση στην εκπαίδευση και να συµβάλλουν καταλυτικά, τόσο στην καλλιέργεια µιας νέας παιδαγωγικής αντίληψης, διευκολύνοντας νέους ενεργητικούς και βιωµατικούς τρόπους µάθησης, όσο και στην ανάπτυξη νέων στάσεων και δεξιοτήτων. Ο υπολογιστής, κάτω από το πρίσµα αυτό, καθίσταται διεπιστηµονικό εργαλείο προσέγγισης της γνώσης σε όλο το φάσµα του προγράµµατος σπουδών.

ΤΠΕ ΚΑΙ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Τα τελευταία χρόνια, δεδοµένης και της εξέλιξης της τεχνολογίας που έχει οδηγήσει στη δηµιουργία πολύ πιο εύχρηστων λογισµικών, πολλά προγράµµατα σπουδών προσχολικής εκπαίδευσης - όπως και το ελληνικό (βλέπε ΔΕΠΠΣ) - ενσωµατώνουν στην προβληµατική τους τη χρήση των ΤΠΕ. Επιπρόσθετα, η πλειονότητα των ερευνητικών πορισµάτων δείχνει θετικές επιδράσεις των ΤΠΕ, όταν αυτές λειτουργούν συµπληρωµατικά στις άλλες δραστηριότητες, στη µάθηση των µικρών παιδιών. Σήµερα γίνεται όλο και περισσότερο αποδεκτό ότι ο υπολογιστής µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως ένα επιπλέον εκπαιδευτικό µέσο για να υποστηρίξει διαφορετικές μορφές διδασκαλίας και µάθησης των µικρών παιδιών. Είναι γνωστό εξάλλου ότι τα νήπια µαθαίνουν µέσα από την εξερεύνηση και την ανακάλυψη, κάτι που προσφέρουν σχετικά εύκολα τα σύγχρονα υπολογιστικά περιβάλλοντα (εύχρηστες σχετικά διεπιφάνειες χρήσης και εφαρµογές προσοµοίωσης

Τα παιδιά ηλικίας 3 και 4 ετών είναι αναπτυξιακά έτοιµα για να χρησιµοποιήσουν και να πειραµατιστούν µε υπολογιστές κατά κύριο λόγο µε τη βοήθεια και την καθοδήγηση του εκπαιδευτικού (οφέλη στη νοηµοσύνη, µη γλωσσικές δεξιότητες, δόµηση της γνώσης, ενίσχυση της µακροπρόθεσµης µνήµης, κινητικές δεξιότητες, γλωσσικές δεξιότητες, επίλυση προβλήµατος, αφαίρεση, δεξιότητες εννοιολογικού χαρακτήρα).

Σε µεγαλύτερες ηλικίες (από 5 µέχρι και 8 ετών) είναι επίσης απαραίτητο τα παιδιά να έρχονται σε επαφή µε τον υπολογιστή χρησιµοποιώντας κατάλληλο λογισµικό είτε για ατοµική χρήση είτε σε συνεργασία µε άλλα παιδιά. Κατά την περίοδο αυτή τα παιδιά έχουν αποκτήσει σχετική αυτονοµία και δεν απαιτείται διαρκής παρουσία και παρέµβαση του εκπαιδευτικού.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ

Τα πλεονεκτήµατα της χρήσης των ΤΠΕ σε αυτή την ηλικιακή περίοδο εξαρτώνται στενά από το χαρακτήρα της δραστηριότητας και το είδος της εµπειρίας καθώς και από τη συχνότητα χρήσης. Τα δυνητικά οφέλη σχετίζονται µε κινητικές δεξιότητες, εκτεταµένη µαθηµατική σκέψη, αυξηµένη δηµιουργικότητα καθώς και υψηλές επιδόσεις σε τεστ και επίλυση προβληµάτων.

ΤΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΗΦΘΕΙ ΥΠΟΨΗ

Σε κάθε περίπτωση, ένα παιδαγωγικά κατάλληλο σχέδιο για την ενσωµάτωση των ΤΠΕ στο πρόγραµµα σπουδών της προσχολικής και της πρώτης σχολικής εκπαίδευσης πρέπει να διαµορφωθεί και να υλοποιηθεί µε βάση όλους τους συντελεστές που λαµβάνουν µέρος σε αυτό και το επηρεάζουν. Συγκεκριµένα, θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι εκπαιδευτικοί, οι µαθητές, τα εκπαιδευτικά προγράµµατα, οι διδακτικές µεθοδολογίες και το ευρύτερο κοινωνικοπολιτισµικό πλαίσιο.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ

Είναι η ελληνική προσχολική εκπαίδευση έτοιµη να ανταποκριθεί στη νέα αυτή πραγµατικότητα;  Ποιες αλλαγές θα φέρει ο υπολογιστής στη δοµή του προγράµµατος του νηπιαγωγείου και γενικότερα στην εκπαιδευτική διαδικασία; Τι τύπου παιδαγωγικές δραστηριότητες µπορούν να ευνοηθούν στο πλαίσιο αυτό µε τη χρήση των νέων τεχνολογιών; Μπορούµε να θεωρήσουµε µια γενικευµένη εισαγωγή της χρήσης των υπολογιστών από την προσχολική ηλικία;

ΣΚΟΠΟΣ

Σύµφωνα µε το ΔΕΠΠΣ ο «Σκοπός της εισαγωγής της Πληροφορικής στο Νηπιαγωγείο και στο Δηµοτικό Σχολείο είναι να εξοικειωθούν οι µαθητές και οι µαθήτριες µε τις βασικές λειτουργίες του υπολογιστή και να έλθουν σε µια πρώτη επαφή µε διάφορες χρήσεις του ως εποπτικού µέσου διδασκαλίας, ως γνωστικού - διερευνητικού εργαλείου και ως εργαλείου επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών στο πλαίσιο των καθηµερινών σχολικών τους δραστηριοτήτων µε τη χρήση κατάλληλου λογισµικού και ιδιαίτερα ανοικτού λογισµικού διερευνητικής µάθησης. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως : Αρ. Φύλλου 1376, τ. Β΄ 18-10-2001, άρθρο 6.

Με άλλα λόγια, ο πληροφορικός αλφαβητισµός (ανάπτυξη τεχνολογικών γνώσεων και δεξιοτήτων για τους υπολογιστές και την πληροφορική ) των νηπίων λαµβάνει χώρα µέσα από καθηµερινές δραστηριότητες των παιδιών µε τους υπολονιστές, οι οποίες είναι απόλυτα ενταγµένες στο αναλυτικό πρόγραµµα.

Προσφερόμενα λογισμικά για την Προσχολική ηλικία

Ο Ξεφτέρης  στη χώρα των γραμμάτων

Εκπαιδευτικό λογισμικό που βοηθά στην εξοικείωση με την αναπαράσταση, προφορά και τον τρόπο γραφής των γραμμάτων της ελληνικής γλώσσας.

Μέσα σε ένα φιλικό, εύχρηστο και όμορφο περιβάλλον, το παιδί καλείται να βοηθήσει τον ήρωα της περιπέτειας να συγκεντρώσει όλα τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. (ΓΛΩΣΣΑ)

Χαρούμενη αριθμοχώρα

Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό λογισμικό με το οποίο τα παιδιά θα μάθουν:

-           Να συγκρίνουν μεγέθη

-          Να  μετρούν τις έννοιες των αριθμών

-          Να ξεχωρίζουν τα διάφορα χρώματα

-          Να διακρίνουν διαφορετικά αντικείμενα

-          Να διακρίνουν τα σχήματα και τα μεγέθη. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ)

Το σπίτι του Μηγκι

Εκπαιδευτικό λογισμικό με πολυμέσα για παιδιά προσχολικής ηλικίας. Ο Μήγκι παρουσιάζει τα ζώα του δάσους και βοηθά στην εύρεση ομοιοτήτων και διαφορών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: παρουσίαση διάφορων ζώων, αναγνώριση των ζώων, παρουσίαση και εξάσκηση σε διάφορα χαρακτηριστικά των αντικειμένων, αντίθετα (μεγάλο-μικρό, πάνω-κάτω κλπ) , εξάσκηση της μνήμης. (ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ)

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Είναι εκπαιδευτικό λογισμικό στο οποίο υπάρχουν εκπαιδευτικά παιχνίδια και ασκήσεις, ώστε η ενασχόληση - πλοήγηση να είναι πάντα ευχάριστη και αποδοτική.

Οι ενότητες επίσης συμπληρώνονται με ποιήματα, τραγούδια, μικρά video - clips και πολλά ηχητικά εφέ.

Αλφαβήτα με τον Ζαχαρία

Λογισμικό προσαρμοσμένο στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα για την αφομοίωση των παιδιών με την ελληνική αλφάβητο. Παράλληλα εκπαιδεύονται στη χρήση του πληκτρολογίου και του ποντικιού με ασκήσεις και παιχνίδια.

Hot potatoes

Είναι λογισμικό που επιτρέπει τη δημιουργία αλληλεπιδραστικών τεστ πολλαπλών ερωτήσεων, σταυρόλεξα, αντιστοίχισης, ταξινόμησης και συμπλήρωσης κενών.

Drawing for Children

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ζωγραφικής για μικρά παιδιά με πολλές και πρωτότυπες λειτουργίες.

Kidspiration

Είναι λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης, με κατάλληλα προσαρμοσμένη διεπιφάνεια χρήσης για παιδιά μικρής ηλικίας,  που δίνει τη δυνατότητα για συνεργασία στο Διαδίκτυο, ενσωμάτωση νέων εικόνων, δημιουργία νέων βιβλιοθηκών με αντικείμενα, προσθήκη ήχου, δυνατότητα σχεδίασης ιστοσελίδων.

Inspiration

Είναι λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης που δίνει τη δυνατότητα για συνεργασία στο Διαδίκτυο, ενσωμάτωση νέων εικόνων, δημιουργία νέων βιβλιοθηκών με αντικείμενα, προσθήκη ήχου, δυνατότητα σχεδίασης ιστοσελίδων.

Λογισμικά παρουσίασης

Με τα προγράμματα όπως Microsoft Power Graphics δίνεται η δυνατότητα για δημιουργία εξειδικευμένων παρουσιάσεων που μπορούν να εμφανιστούν σε μια παρουσίαση διαφανειών στην οθόνη ή να τυπωθούν. Στις διαφάνειες μπορούν να προστεθούν λογότυπα, εικόνες, γραφήματα και κείμενα μαζί με κίνηση.

Λογισμικά επεξεργασίας κειμένου

Τα λογισμικά επεξεργασίας κειμένου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανάγνωση και γραφή, για παραγωγή γραπτού λόγου, για επικοινωνία, για εκμάθηση ορθογραφίας και σύνταξης, για μελέτη γραμματικών κανόνων, κλπ.

Μηχανές αναζήτησης

Είναι υπολογιστές εξυπηρέτησης (servers), που διαθέτουν ευρετήρια για τα περιεχόμενα εκατομμυρίων σελίδων δικτύου και είναι προσβάσιμη μέσα από μια διαδικτυακή διεύθυνση.

Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες

Πρόκειται για ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες, που απευθύνονται σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν online και όπου είναι απαραίτητο είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες των παιδιών.

Revelation Natural Art tux paint

Περιβάλλον ζωγραφικής και ανάπτυξης δημιουργικότητας